ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΥ ΔΡ. ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Αν. Καθηγητή Εφαρμ. Γεωφυσικής Παν. Αθηνών

Ο Δήμος Ηλιούπολης κλήθηκε να συμμετάσχει στην επιτροπή του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ για την εξέταση του όλου θέματος σχετικά με τη χωροθέτηση του ΚΥΤ Αργυρούπολης. Ως κάτοικος της περιοχής που συμμερίζομαι τις αγωνίες των περιοίκων για τις επιπτώσεις των γραμμών μεταφοράς και του ΚΥΤ συνολικά, καταθέτω το παρόν υπόμνημα στην επιτροπή, προκειμένου να ληφθεί υπόψη στην τελική διαμόρφωση της πρότασής της.

Αρνητικές επιπτώσεις του ΚΥΤ Αργυρούπολης στην Υγεία

Τον Απρίλιο του 1996 εκπονήθηκε από τη Δ/νση Μελετών-Κατασκευών Έργων Μεταφοράς της ΔΕΗ «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ΚΥΤ Αργυρούπολης». Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή στη σελίδα 9 των συμπερασμάτων των κ.κ. Δ. Τσανάκα και Δ. Τσαλέμη αναφέρονται τα εξής: «…Οι μέγιστες τιμές των περιοδικών εντάσεων που υπολογίστηκαν στο όριο της περίφραξης του ΚΥΤ Αργυρούπολης κάτω από τις γραμμές 400kV με την παραδοχή ταυτόχρονης λειτουργίας όλων των κυκλωμάτων με τη μέγιστη ισχύ τους είναι:

Ε=4,05 kV/m (Ηλεκτρικό πεδίο) και

Β-8,54 μΤ (Μαγνητικό πεδίο)

Όσον αφορά το ηλεκτρικό πεδίο έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής: Η ΔΕΗ στην περιβαλλοντική μελέτη που υπέβαλε στο Δήμο Ηλιούπολης αναφέρει ως ανώτατο επιτρεπτό όριο τα 10 kV/m! Η τιμή αυτή θεωρείται υψηλή διότι το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας με την υπ’ αριθμ.2 απόφαση της 105^ης Ολομ./4.3.94, ορίζει ως όριο ασφαλείας τα 5 kV/m. Στο βιβλίο του κ. Λιουλιούση Επίκ. Καθηγητή, γίνεται αναφορά στο θέμα αυτό και η άποψη που διατυπώνεται είναι ότι σε απόσταση 200 μέτρων από τις γραμμές μεταφοράς η ένταση των πεδίων δεν θα δημιουργεί πλέον αρνητικές επιπτώσεις στον άνθρωπο. Λαμβάνοντας υπόψη και άλλα βιβλιογραφικά στοιχεία για χώρες που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα, αναφέρουμε ότι στην Πολωνία π.χ. ορίζεται ως ανώτερο όριο για την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου το 1 kV/m όταν πρόκειται να εγκατασταθούν ΚΥΤ 400/150 kV κοντά σε σχολεία, νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς κ.α.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε η τιμή του ηλεκτρικού πεδίου στο όριο της περίφραξης του ΚΥΤ είναι 4 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που ισχύει σε ορισμένες χώρες όπως η Πολωνία. Πρέπει να τονισθεί εδώ ότι για εντάσεις ηλεκτρικών πεδίων μεγαλύτερες από 5 kV/m τα συμπτώματα στον άνθρωπο είναι η εμφάνιση παθολογικών καταστάσεων όπως διαταραχές στο κεντρικό νευρικό σύστημα, κόπωση, πονοκέφαλοι, ναυτία, μεταβολές στην πίεση του αίματος, ταχυπαλμίες, κ.α. Επίσης πρέπει να τονισθεί ότι στην υπ’ αριθμ.2 απόφαση της 105^ης Ολομ./4.3.94 του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας αναφέρονται και τα εξής: α) Υπάρχουν πολλά άγνωστα σημεία σε ό,τι αφορά την επίδραση της μη ιονίζουσας ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στον άνθρωπο και β) η εμπειρία από τα ανάλογα προβλήματα στην περιοχή των ιονιζουσών ακτινοβολιών έδειξε ότι σε λίγες δεκαετίες τα όρια ασφαλείας ελαρττώθηκαν σχεδόν κατά μία τάξη μεγέθους και συνιστά ως απόσταση ασφαλείας το 1994 τουλάχιστον τα 100 μέτρα. Όσον αφορά το μαγνητικό πεδίο που θα αναπτυχθεί στο όριο της περίφραξης είναι της τάξης των 8,54 μΤ, όπως αναφέρεται στην περιβαλλοντική μελέτη. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες και σε ανακοίνωση στο παγκόσμιο συνέδριο (7-11 Οκτ. 2002) που διεξήχθη στη Ρόδο, για τις βιολογικές επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, ο Καθηγητής κ. M. Repacholi, ο οποίος είναι πρόεδρος του Τμήματος Μη Ιονιζουσών Ακτινοβολιών της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, αναφέρει ότι «…αν και δεν υπάρχουν σαφείς δυσμενείς συνέπειες στην υγείας από την έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, εν τούτοις υπάρχει μια αύξηση στην παιδική λευχαιμία σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, οι οποίες δείχνουν την τάση αύξησης της ασθένειας σε παιδιά που εκτίθενται σε μαγνητικά πεδία έντασης μεγαλύτερης από 0,3-0,4 μΤ.

Επομένως το μαγνητικό πεδίο των 8,54 μΤ στο όριο περίφραξης του ΚΥΤ Αργυρούπολης είναι περίπου 30 φορές περισσότερο από το επιτρεπτό όριο. Παρακάτω στην ίδια εισήγηση ο κ. Repacholi αναφέρει ότι σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό (IARC) οι έρευνες δείχνουν ότι άτομα που εκτίθενται σε μαγνητικά πεδία πάνω από 0,3 έως 0,4 μΤ, παρουσιάζουν διπλάσιο αριθμό κρουσμάτων σε παιδιά που μπορούν να αναπτύξουν λευχαιμία συγκριτικά με άλλα άτομα τα οποία εκτίθενται σε μαγνητικά πεδία σε μικρότερης έντασης ακτινοβολία. Ο ίδιος ερευνητής αναφέρει ότι στην Αγγλία μια Συμβουλευτική Ομάδα για Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (AGNIR 2001) κατέληξε στο ότι «…ενώ σήμερα δεν υπάρχουν ενδείξεις για την επίδραση των ηλεκλτρομαγνητικών πεδίων στην πρόκληση λευχαιμίας σε παιδιά, εν τούτοις το πρόβλημα παραμένει όταν άτομα εκτίθενται για μεγάλα διαστήματα με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο κίνδυνος λευχαιμίας στα παιδιά.»

Περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις του ΚΥΤ Αργυρούπολης

Καταρχήν έχει επιπτώσεις σε παράγοντες όπως:

Η μόλυνση του αέρα. Έχει δειχθεί από περιβαλλοντολόγους ότι το ΚΥΤ αναπτύσσει ένα ηλεκτρομαγνητικό Νέφος το οποίο γίνεται πόλος έλξης ρυπογόνων ουσιών. Είναι γνωστό ότι τα εναλλασσόμενα ηλεκτρικά πεδία δρουν ως μαγνήτες που μπορούν να έλξουν ρυπογόνα ιόντα (ιδιαίτερα τα βλαβερά για την υγεία θετικά ιόντα) που δημιουργούνται από άλλες αιτίες (καυσαέρια, καμινάδες κ.α.). Το ΚΥΤ επίσης αυξάνει τα επίπεδα θορύβου.

Ο θόρυβος δημιουργείται από τις ηλεκτρικές εκκενώσεις και τους σπινθηρισμούς του εξοπλισμού του ΚΥΤ καθώς επίσης και κατά την ON/OFF λειτουργία του συστήματος όπου δημιουργείται εκκωφαντικός κρότος.

Ο κίνδυνος πυρκαϊάς είναι μεγάλος και μπορεί να δημιουργηθεί είτε από τυχαίο σφάλμα ή από πτώση κεραυνού και μάλιστα με κίνδυνο να εξαπλωθεί κατά μήκος των γραμμών μεταφοράς σε μεγάλες αποστάσεις. Πρέπει να τονιστεί εδώ ότι όσο οι γραμμές μεταφοράς είναι κοντά σε κατοικημένη περιοχή τόσο δυσκολεύεται και το έργο κατάσβεσης της πυρκαϊάς από αέρος (για την αποφυγή λάθους κατά τη ρίψη των υγρών ή υλικών κατάσβεσης σε κατοικημένη περιοχή).

Η μείωση της πανίδας και της χλωρίδας θα προχωρήσει ακόμα περισσότερο. Η ΔΕΗ όφειλε να αποκαταστήσει το φυσικό περιβάλλον στην περιοχή γύρω από το υπάρχον ΚΥΤ των 150 kV, με την κάλυψη του χώρου με βλάστηση υψηλού πρασίνου, αλλά δεν το έπραξε μέχρι τώρα. Επομένως η πρόθεση της ΔΕΗ είναι μόνο η εγκατάσταση του ΚΥΤ και η επέκτασή του και όχι η αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου, ο οποίος είναι παραμελημένος και υποβαθμίζεται συνεχώς.

Η αισθητική του χώρου προσβάλλεται ανεπανόρθωτα με την εγκατάσταση και επέκταση του ΚΥΤ στην περιοχή της Ηλιούπολης και Αργυρούπολης. Υπάρχει οπτική επαφή οικιών με το ΚΥΤ από τη δυτική και τη βόρεια πλευρά του σύμφωνα με την περιβαλλοντική μελέτη της ΔΕΗ, αλλά υπάρχει επίσης οπτική επαφή και από την ανατολική πλευρά από πεζοπόρους του δάσους που το επισκέπτονται για λόγους υγείας ή αναψυχής. Η όψη που θα παρουσιάζει το ΚΥΤ θα είναι το λιγότερο αποκρουστική.

Τι πρέπει να γίνει;

Εύλογα είναι τα ερωτηματικά των περιοίκων όπως: Γιατί το ΚΥΤ των 400 kV δεν κατασκευάζεται «κλειστού τύπου» το οποίο καταλαμβάνει έκταση μόνο 300-500 τετρ. μέτρων και προφυλάσσει το περιβάλλον από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία; Επίσης, γιατί δεν παραχωρήθηκε στη ΔΕΗ ένας χώρος 30-40 στρεμμάτων το πολύ σε κατάλληλη περιοχή για να γίνει το ΚΥΤ όπου απαιτείται έκταση μόνο 13,5 στρεμμάτων και να παραχωρήσει αυτή στη συνέχεια την έκταση των 138 στρεμμάτων του εν λόγω χώρου για τη δημιουργία χώρων αναψυχής και αθλητικών εγκαταστάσεων στους Δήμους της περιοχής;

Επομένως πρέπει να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις προς την κατεύθυνση της απομάκρυνσης του ΚΥΤ από την περιοχή Ηλιούπολης-Αργυρούπολης προστατεύοντας έτσι το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων.